معرفی استان آذربایجان غربی

در کناره لاجوردی دریاچه ارومیه استان آذربایجان غربی رخ می‌نمایاند تنها استان کشور که با سه کشور همسایه مرز مشترک دارد. استان آذربایجان غربی به وسعت۴۳ هزار و ۴۶۰ کیلومتر مربع (با احتساب دریاچه ارومیه) از شمال به کشورهای جمهوری آذربایجان و ترکیه، از غرب به ترکیه و عراق، از جنوب به استان کردستان و از شرق به استان های آذربایجان شرقی و زنجان محدود می‌شود.
آذربایجان غربی که بخش شمال غربی فلات ایران را تشکیل می‌دهد در دوران سوم زمین شناسی پوشیده از آب دریای بزرگی بوده که تیتس نامیده شده است. در دوران سنوروتیک که دوران سوم و چهارم زمین شناسی را در بر می‌گیرد در نتیجه دگرگونی‌های عظیم در پوسته زمین، حرکات کوه زایی و فعالیت‌های آتشفشانی شدید کوه‌های بلندی چون آرارات، قفقاز، زاگرس، سبلان، سهند و کوه‌های دیگر سر برآوردند و فلات آذربایجان شکل نهایی خود را پدیدار ساخت.
آذربایجان در فارسی میانه آتورپاتکان در آثار کهن فارسی آذربادگان در فارسی کنونی آذربایجان نامیده می‌شود و تاریخ باستانی آذربایجان با تاریخ قوم ماد در آمیخته است. قوم ماد پس از مهاجرت به ایران قسمت‌های غربی ایران از جمله آذربایجان را تصرف کرد، بعد از غلبه اسکندر مقدونی به ایران سرداری به نام آتورپات در آذربایجان ظهور کرد که این سرزمین بنام آتورپاتکان معروف شد. در زمان حکومت سلوکی‌ها ناحیه آتورپاتکان پناهگاه زردشتیان و تکیه گاه ایرانیت در مقابل یونابیت شد.
حکومت‌های محلی متعددی قدرت را در آذربایجان به دست گرفتند که آخرین حکام مقتدر این ایالت ساجیان بودند. پس از تصرف آذربایجان به دست شاه اسماعیل اول صفوی آذربایجان مرکز عمده گردآوری قوای نظامی برای شاهان صفوی شده و در زمان صفویه آذربایجان محل جنگ‌های خونین میان سپاهیان ایران و عثمانی شد که جنگ چالدران از عمده‌ترین آن‌ها به شمار می‌رود در آن جنگ سید صدرالدین وزیر اعظم شاه اسماعیل صفوی به شهادت رسیده و مقبره آن در حال حاضر یکی از مکان های دیدنی آذربایجان است که در چهار کیلومتری شهر چالدران در روستای سعدل واقع است.
از این رو آذربایجان غربی بیش از سایر استان‌ها مورد توجه اقوام گذشته قرار گرفته است و شاهد آن بناهای تاریخی است که گاه هزارها سال چشم ناظرانش را متحیر ساخته و هزاران هزار چشم انداز بدون شرح و تفصیل دیگر نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی می‌گوید: از یک هزار و ۱۷۰ اثر شناسایی شده حدود یک هزار اثر تاریخی و فرهنگی استان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده که ۵۰۰ اثر و بنا درسال جاری به ثبت رسیده است.

شهرستانها
1-بوکان 2-چالدران 3-خوی 4-مهاباد 5-ماکو 6-میاندوآب 7-نقده 8-ارومیه 9-اشنویه 10-پیرانشهر 11-سلماس 12-سردشت 13-شاهین دژ 14-تکاب

بناهای یادبود تاریخی
1-کاخ باغچه جوق ، ماکو 2-تپه باستانی حسنلو 3-پل خاتون ، خوی 4-بازار خوی ، خوی 5-بازار ارومیه ، ارومیه 6-پل پنج چشمه ، ماکو 7-آرامگاه سه گنبد ، ارومیه 8-قلعه تخت سلیمان ، تکاب

بناهای یادبود مذهبی
1-امامزاده برکشلو ، ارومیه 2-مسجد مطلب خان، خوی 3-مسجد جامع ارومیه ، ارومیه 4- کلیسای قره (طاطاووس ) ،خوی 5-مسجد سردار ، ارومیه 6-کلیسای سورپ سرکیس ،خوی

جاذبه های طبیعی
1-رودخانه ارس 2-دریاچه ارومیه

فرهنگ و هنر
1-موزه ارومیه 2-عشایر قزلباش